BLOK TEMATYCZNY „Krzyczcie!” – Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera w Warszawie
Pokaz spektakli zagranicznych:
„LOSER” – 21 listopada (Teatr Krétakör, Węgry)
Premiera: 5 października 2015
Reżyseria: Árpád Schilling
Kostiumy i rekwizyty: Sosa Juristovszky
Muzyka: Imre Lichtenberger Bozoki, Krisztián Vranik, Lawrence Williams
Reżyseria światła: András Éltető
Kierowniczka produkcji: Edina Schőn
Producent: Márton Gulyás
Asystentka producenta: Sára Fleischer
Obsada: Levente Boros, Imre Lichtenberger Bozoki, Ernő Hock, Emőke, Kiss-Végh, Annamária Láng, Ádám Mészáros, Tamás Ördög, Lilla Sárosdi, Árpád Schilling, Sándor Terhes, Krisztián Vranik, Lawrence Williams
„Loser” Árpáda Schillinga to radykalna wypowiedź polityczno-artystyczna. W tym autoironicznym spektaklu Schilling zastanawia się, w jaki sposób można się przeciwstawić cynicznej i bardzo niebezpiecznej władzy, z jaką – jego zdaniem – mają na co dzień do czynienia Węgrzy. Schilling jest jednak krytyczny nie tylko wobec władzy, ale również wobec elit intelektualnych, do których sam przecież należy. Jego zdaniem w przypadku Węgier trudno w ogóle mówić o myślącym, odpowiedzialnym i kierującym się moralnością środowisku inteligenckim. „Loser” jest jednak nie tylko krzywym zwierciadłem współczesności, lecz także śmiałym i nieoczekiwanym gestem twórczym. Główną bohaterką spektaklu jest Lilla, aktorka wiernie podążająca za swym mężem Árpádem, reżyserem walczącym z systemem. Ich życie jest podporządkowane woli zbuntowanego artysty, który konsekwentnie i bezkompromisowo przeciwstawia się opresyjnej władzy. W spektaklu przedmiotem kpiny staje się nie tylko władza, ale również artysta, tytułowy „przegrany”.
„Krétakör”, Budapeszt (Węgry)
Éva Zabezsinszkij, Árpád Schilling i zespół
Koproducenci: Trafó Kortárs Művészetek Háza w Budapeszcie, Théâtre national de Bordeaux en Aquitaine, Kunstenfestivaldesarts w Brukseli, Steirischer Herbst w Grazu
„PRZEKLĘTY NIECH BĘDZIE ZDRAJCA SWEJ OJCZYZNY” – 22 listopada (Slovensko Mladinsko Gledališče, Słowenia)
premiera: 3 marca 2010
Reżyseria: Oliver Frljić
Dramaturgia: Borut Šeparović, Tomaž Toporišič
Scenografia, kostiumy, wybór muzyki: Oliver Frljić
Asystent reżysera, konsultacja ruchowa: Matjaž Farič
Reżyseria dźwięku: Silvo Zupančič
Reżyseria świateł: Oliver Frljić, Tomaž Štrucl
Manager sceny (inspicjent): Urša Červ
Obsada: Primož Bezjak, Olga Grad, Uroš Kaurin, Boris Kos, Uroš Maček, Draga Potočnjak, Matej Recer, Romana Šalehar*, Dario Varga, Matija Vastl
* Aktorka nie pojawia się na scenie z powodu kontuzji, której uległa tuż przed premierą, ponieważ jednak brała udział w powstawaniu spektaklu i jej praca jest na scenie widoczna, zawsze jest wymieniana.
Chorwacki reżyser poprowadził słoweńskich aktorów przez proces bardzo osobistych, głębokich improwizacji, co zaowocowało powstaniem spektaklu drapieżnego, niepokojącego, czasem wręcz szokującego. Pod pozorem powrotu do traum wojennych i politycznych zadaje on pytania uniwersalne, pytania o granice: artystycznej i społecznej wolności, odpowiedzialności indywidualnej i zbiorowej, tolerancji, stereotypów. Teatralną ramą tego laboratorium są fragmenty historii z czasów rozpadu byłej Jugosławii, tytułem – ostatni wers hymnu tego nieistniejącego już kraju.
„Tak jak terytorium byłej Jugosławii, gdzie nie można rozkopać ziemi, by nie trafić na ludzkie szczątki, ten spektakl też jest przepełniony zwłokami. I tak jak nieteatralne zwłoki mają pewną wartość na rynku politycznym, tak te zwłoki, które my na scenie masowo produkujemy i wskrzeszamy, mają swoją wartość. Mają wręcz pokazać, jak zredukowała się wartość pewnego modelu reprezentacji. Bo skoro nastąpiła taka dewaluacja teatralnej reprezentacji śmierci, jaka jest wartość śmierci prawdziwej? By się tego dowiedzieć, wystarczy obejrzeć wiadomości o wydarzeniach z Haiti lub spytać, co dziś znaczy dla nas Srebrenica: mało, mniej, zupełnie nic?” – mówi reżyser.
Slovensko mladinsko gledališče, Lublana (Słowenia)
Pokaz filmów Milo Raua
„Procesy moskiewskie”
„Sprawa Breivika”
Działania edukacyjne, naukowe
Wykład prof. Anny Kuligowskiej-Korzeniewskiej „Bogusławski. Schiller. Hübner. Teatr i polityka”– 12 listopada
Roczne seminarium prof. Krystyny Duniec „Rozczarowanie i Demokracja” – pierwsze spotkanie 17 listopada
„Nie powie Pan chyba, że jestem zbyt dobrego zdania o obecnych czasach; jeśli jednak nie wpadam w rozpacz z ich powodu, to jedynie dlatego, że napawa mnie nadzieją właśnie ich obecne rozpaczliwe położenie” [list Karola Marksa do Arnolda Rugego, 1843].
W ciągu ostatnich dekad powstawał wokół nas nowy, demokratyczny świat. Obudził aspiracje, ale wielu nie spełnił, uwodził dobrobytem, lecz nie zapobiegł biedzie, demokratyzował relacje, ale wzmocnił klasowość, budował wspólnotę, jednak wielu z niej wykluczył, chwalił się tolerancją, lecz zrodził fanatyzm. Procesy i przemiany kulturowe i społeczne zawsze przebiegają bowiem od nadziei do rozczarowania. Kategoria rozczarowania najwszechstronniej zatem opisuje i diagnozuje współczesność, a sztuka, teatr w szczególności, najlepiej ogniskuje i bada społeczno-polityczne niepokoje, napięcia i wątpliwości, szukając wyjaśnień, różnic i analogii na osi teraźniejszość – przeszłość. Seminarium „Rozczarowanie i Demokracja”, które jest częścią większego projektu badawczego, odbywa w Teatrze Powszechnym, a jego uczestnicy zapraszają publiczność na otwarte dyskusje. Inspirując się teatralnym repertuarem, co miesiąc będziemy rozmawiać o społeczeństwie, polityce i sztuce. Spotkaniom będą towarzyszyć filmowe wizualizacje seminaryjnych tematów (jako osobny tekst do dyskusji).
Spotkanie I
Postkolonializm i globalny kapitalizm
Referat wprowadzający: Klaudia Rachubińska
Ilu niewolników pracuje na Twój komfort?
Jak słodki jest smak twojej czekolady, kiedy wiesz, że jej wytwórcy – którego nigdy nie zobaczysz na własne oczy – z odległego egzotycznego kraju, nie zapłacono wystarczająco godnie, by mógł nakarmić swoją rodzinę? Jak rozkosznie rozpływa się w ustach, gdy uświadamiasz sobie fortunę garstki międzynarodowych korporacji zbitą na jej sprzedaży? Jak pysznie jest radować się, że słodycz w twoich ustach ma znowu smak niewolnictwa – obiecującego, zmodernizowanego modelu ekonomicznego?
Współpraca: Instytut Sztuki PAN
powrót