PIĘKNA I UTALENTOWANA. Wiera Głagolewa

Wiera Głagolewa urodziła się 31 stycznia 1956 roku w rodzinie nauczycielskiej. Jako młoda dziewczyna zaczęła uprawiać łucznictwo sportowe, co zaskakiwało zwłaszcza w zestawieniu z jej drobną figurą. Nastoletnia Wiera w ogóle nie myślała o karierze aktorskiej, raczej marzyła o kolejnych sukcesach sportowych, ale los chciał inaczej. Przez przypadek trafiła na plan filmowy, a reżyser, u którego zadebiutowała, został jej mężem, z którym przez kolejne lata wychowywała dwie córki. Wspomniany wyżej debiut aktorski Wiery Głagolewej to film Na kraniec świata… z 1974 roku w reżyserii Rodiona Nachapietowa. Brak aktorskiego przygotowania nie stanowił żadnej przeszkody w dalszej karierze filmowej, a wrodzona umiejętność pracy przed kamerą, wyjątkowa uroda i siła charakteru uczyniły z Wiery Głagolewej jedną z najpopularniejszych aktorek radzieckich lat 70. i 80. Szczyt jej kariery przypadł na rok 1986, kiedy to w ankiecie przeprowadzonej przez czasopismo „Sowietskij Ekran” została uznana za najlepszą aktorkę za rolę w melodramacie Wyjść za mąż za kapitana wyreżyserowanym przez Witalija Mielnikowa. Wiera Głagolewa wystąpiła w dziesiątkach filmów u różnych reżyserów, niekiedy grała w trzech-czterech produkcjach w ciągu jednego roku. W 1990 roku zadebiutowała jako reżyserka filmem Połamany świat ukazującym losy aktorów, reżyserów i ludzi kultury w trudnym okresie przełomu lat 80. i 90. Niestety, ze względu na nieuregulowane kwestie praw autorskich, film trafił do dystrybucji dopiero po 11 latach. Pełen chaosu i niepewności schyłek istnienia Związku Radzieckiego zbiegł się w czasie z osobistymi problemami początkującej reżyserki. Jednak determinacja Wiery Głagolewej, a także nowy szczęśliwy związek małżeński z Kiriłłem Szubskim, który towarzyszył jej do końca życia, pozwoliły słynnej aktorce osiągać kolejne sukcesy twórcze. Szczególnie udane były dla niej ostatnie lata życia, gdy ostatecznie odnalazła się jako reżyserka, scenarzystka i producentka. Wiera Głagolewa zmarła 16 stycznia 2017 roku, a jej niespodziewana śmierć poruszyła serca opinii publicznej w Rosji. Tylko jej bliscy i współpracownicy wiedzieli, że ta pełna energii i wdzięku kobieta zmagała się z chorobą nowotworową, tym bardziej że prawie do końca życia realizowała swój ostatni film i zdążyła wziąć udział w ślubie najmłodszej, trzeciej córki.

Na 12 edycji festiwalu Sputnik nad Polską widzowie mają okazję obejrzeć dwa filmy w reżyserii Wiery Głagolewej:

Dwie kobiety z 2014 roku to efektowna wizualnie adaptacja sztuki Iwana Turgieniewa z połowy XIX wieku, znanej pod tytułem Miesiąc na wsi. Reżyserce przyszło zmierzyć się nie tylko z oryginalnym tekstem napisanym przepiękną ruszczyzną, lecz również z wcześniejszymi adaptacjami filmowymi i teatralnymi, by wspomnieć chociażby telewizyjną wersję spektaklu Miesiąc na wsi w reżyserii Anatolija Efrosa z 1983 roku. Film Dwie kobiety dobrze odtwarza życie dziewiętnastowiecznej rosyjskiej szlachty oraz temat niespełnionych miłości kilkorga bohaterów. Wszystko to rozgrywa się na tle sielankowego, wiejskiego krajobrazu. Na potrzeby realizacji tej produkcji filmowej wybrano okolice Smoleńska, a w szczególności świetnie utrzymaną posiadłość słynnego kompozytora Michaiła Glinki, która pełni dziś funkcję muzeum.

W filmie Dwie kobiety rosyjskim aktorom partneruje gwiazdor światowego kina, Brytyjczyk Ralph Fiennes. Oczywiście tak zajętego aktora trudno było namówić do przyjęcia roli w kameralnej rosyjskiej produkcji. Udało się między innymi dlatego, że Fiennes obejrzał poprzedni, poruszający film Wiery Głagolewej Jedna wojna z 2009 roku. Podjęto w nim tabuizowany przez dziesięciolecia temat radzieckich kobiet, które urodziły dzieci niemieckich okupantów. Nikt wówczas nie pytał tych kobiet o okoliczności zajścia w ciążę z wrogiem, dlatego wszystkie były skazane na powszechne potępienie i wieloletnie wyroki w łagrach.

Widzowie Sputnika nad Polską obejrzą również ostatni film Wiery Głagolewej Nieobcy. Warto odnotować, że został on ukończony już po śmierci reżyserki. Za ten film Wiera Głagolewa została wyróżniona pośmiertnie specjalną nagrodą na tegorocznym festiwalu filmowym Kinotawr w Soczi. Nieobcy to dramat społeczny, który jest adaptacją sztuki Gliniana jama Olgi Pogodinej-Kuzminej z 2007 roku. Ostatni film Wiery Głagolewej bardzo wiarygodnie ukazuje realia społeczne i obyczajowe współczesnej rosyjskiej prowincji. Znakomicie oddane są w nim międzypokoleniowe relacje w małomiasteczkowej społeczności. Podobnie jak w poprzednich filmach, w centrum uwagi reżyserka stawia losy kobiet. W swoim ostatnim dziele Wiera Głagolewa, dzięki świetnie dobranym aktorom, obnaża mroczną stronę ludzkiej natury, skłonność do egoizmu i próby realizacji własnych pragnień kosztem innych. To kino, które porusza i niepokoi.

Grzegorz Szymczak